Minister Plasterk: ‘Digitale stemplannen van gemeenten zijn prematuur’

De gemeenten Almelo, Emmen, Hollands Kroon, Molenwaard en Lingewaard hebben prematuur gehandeld door aan te kondigen dat zij bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen de mogelijkheid gaan bieden te stemmen via internet met behulp van een app. Dit stelt minister Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in een reactie op kamervragen.

Onlangs werd bekend dat de gemeenten Almelo, Emmen, Hollands Kroon, Molenwaard en Lingewaard willen gaan experimenteren met digitaal stemmen tijdens de komende gemeenteraadsverkiezingen. Hierbij willen de gemeenten een app beschikbaar maken waarmee inwoners digitaal en via internet kunnen stemmen. Het gaat om een ‘schaduwverkiezing’, die naast de reguliere gemeenteraadsverkiezingen via papier worden georganiseerd.

Nog geen definitieve plannen

In een reactie (pdf) geeft de minister aan dat uit navraag bij de gemeente Almelo blijkt dat het besluit een schaduwverkiezing met de app te organiseren nog niet definitief is. “Ik ben niet betrokken bij de plannen die de gemeenten Almelo, Emmen, Hollands Kroon, Molenwaard en Lingewaard hebben om proeven te doen met het stemmen per internet (met gebruikmaking van een app). Ik heb derhalve ook geen kennis over de beoogde werking van de app en over de wijze waarop het stemmen zou moeten verlopen, noch kan ik overzien of de waarborgen waaraan het stemmen moet voldoen zijn verzekerd. Overigens is uit navraag in Almelo gebleken dat er nog niet was besloten om tijdens komende gemeenteraadsverkiezingen inderdaad een schaduwverkiezing met de app te organiseren”, aldus de minister.

De minister wijst erop dat het kabinet van mening is dat stemmen via internet veel risico’s met zich meebrengt. Deze risico’s zijn de afgelopen periode alleen maar toegenomen door het gevolg van cyberdreigingen. Minister Plasterk zegt zeker niet te verwachten dat die tendens de komende tijd zal afnemen.

'Alleen stemmen op papier is toegestaan'

“De Grondwet bepaalt in artikel 59 dat alles wat het kiesrecht en de verkiezingen betreft bij wet wordt geregeld. De wijze waarop gestemd wordt, moet derhalve in wet- en regelgeving zijn verankerd. De wet- en regelgeving is thans dat de enige in Nederland toegestane manier van stemmen is met een papieren stembiljet dat in een stemhokje, in het stemlokaal, wordt ingevuld. Dat geldt voor de verkiezingen van de gemeenteraden, Provinciale Staten, algemene besturen van waterschappen, Tweede Kamer en het Europees Parlement. Tevens geldt dat voor landelijke raadgevende referenda”, schrijft de minister.

Tot slot laat minister Plasterk weten waardering te hebben voor het feit dat gemeenten willen meedenken over de wijze waarop het stemmen in Nederland in de toekomst geregeld zou moeten worden. De minister is echter van mening dat de gemeenten Almelo, Emmen, Hollands Kroon, Molenwaard en Lingewaard prematuur hebben gehandeld op dit vlak. “Wil een proef, in welke vorm dan ook, met elektronisch stemmen zinvol zijn dan dient vooraf duidelijk te zijn welke eisen er door de rijksoverheid gesteld zijn aan de systemen die gebruikt worden. Waarbij het essentieel is dat, onafhankelijk van welke leverancier dan ook, transparant en controleerbaar is hoe de systemen werken en hoe voldaan wordt aan waarborgen zoals het stemgeheim”, aldus de minister.