Rijksoverheid loopt risico’s door thuiswerken
Covid-19 heeft ook bij de Rijksoverheid geleid tot een forse stijging van het aantal thuiswerkers. Daarbij worden echter tools gebruikt die niet altijd veilig zijn. Dat concludeert de Algemene Rekenkamer in een recent verschenen rapport.
Zo gebruiken sommige ambtenaren WhatsApp en privé mail voor het uitwisselen van vertrouwelijke informatie. Daarmee houden zij zich niet aan de veiligheidsrichtlijnen van hun organisaties.
De corona-crisis bracht ook bij de rijksoverheid digitaal werken in een stroomversnelling. Vrijwel alle circa 175.000 ambtenaren van ministeries en Hoge Colleges van Staat werken sinds maart 2020 zoveel mogelijk vanuit huis. Dat vergde een enorm aanpassingsvermogen van ICT-medewerkers en ondersteunende diensten. De Algemene Rekenkamer geeft een compliment voor de manier waarop ministeries, CIO-Rijk, individuele ambtenaren en dienstverleners als SSC-ICT hebben gereageerd op de corona-crisis.
Wel of niet?
Uit een enquête die de Rekenkamer blijkt dat er behoefte is aan meer eenduidige en begrijpelijke communicatie over welke tools voor samenwerking zij kunnen gebruiken. Een vijfde van de respondenten zegt niet op de hoogte te zijn van de afspraken voor het gebruik van samenwerkings-ICT. 22% is niet tevreden over de communicatie van de afspraken. De meeste onduidelijkheid is er over het gebruik van berichten-apps zoals WhatsApp en online samenwerkingsplatforms zoals Microsoft Teams, Sharepoint of Dropbox.
Van de respondenten gebruikt 7% WhatsApp en 16% privé mail voor vertrouwelijke communicatie terwijl dit niet is toegestaan. Een oorzaak daarvan is dat ambtenaren soms niet weten welke applicaties ze wel of niet mogen gebruiken. Zo staat op de interne website van de rijksoverheid dat WhatsApp onder voorwaarden voor werk gebruikt mag worden. Maar bij meerdere ministeries is die berichtenapp nadrukkelijk niet toegestaan.
Voorbeeldfunctie
Onvrede over de mogelijkheden van aangeboden IT-applicaties is een belangrijke reden om tegen de afspraken in toch van niet-aanbevolen applicaties gebruik te maken. Ook bewindspersonen en hogere ambtenaren gebruiken niet altijd de voorgeschreven en beschikbare veilige IT-middelen. Dit terwijl hun voorbeeldfunctie van belang is voor het gebruik van veilige IT-applicaties in de rest van de organisatie. Bewindspersonen en topambtenaren geven soms de voorkeur aan populaire berichtenapps zoals WhatsApp, minder veilige tablets en smartphones omdat ze gemakkelijker, sneller en gebruiksvriendelijker zijn dan de sterk beveiligde faciliteiten.
Een voorbeeld hiervan kwam ook tijdens dit onderzoek aan het licht. Een van de ministeries richtte in het voorjaar van 2020 op verzoek van de Chief Information Officer van het Rijk (CIO-Rijk) een extra beveiligde omgeving voor videovergaderingen in. Deze omgeving werd aangeboden voor vertrouwelijke communicatie tussen bewindspersonen, maar van dit aanbod werd geen gebruik gemaakt.
Het onderzoek van de Algemene Rekenkamer toont aan dat binnen de rijksoverheid nog stappen gezet kunnen worden naar veiliger gebruik van berichtenapps en mobiele telefoons. Het gebruik daarvan wordt gezien als het grootste risico voor informatiebeveiliging en privacy. Door verkeerd of geen gebruik van aanbevolen ICT-voorzieningen kan informatie in handen van onbevoegden komen.
Meer over
Lees ook
Vijf tips voor veilig databeheer
Waar cybercriminelen het voorheen vooral gemunt hadden op grote organisaties, zijn mkb-bedrijven tegenwoordig minstens net zo vaak het slachtoffer, zo blijkt onder andere uit onderzoek van ABN-AMRO. Dit heeft te maken met de verschillen in risicoperceptie. Grote organisaties zijn zich zeer bewust van cyberdreigingen, terwijl dit bewustzijn binnen1
Drie maatregelen die organisaties nu al kunnen nemen in voorbereiding op NIS2
De nieuwe Europese cyberveiligheidswet – NIS2 - die op de tekentafel ligt, vereist actie van veel organisaties. De wet creëert een algemene cyberbeveiligingstandaard op Europees niveau voor bedrijven die (in)direct actief zijn in kritieke sectoren en ketens. Dat betekent dat een flink aantal bedrijven onder deze wetgeving zal vallen, terwijl veel1
FortiGuard Labs signaleert minder ransomware, wel meer gerichte aanvallen met grotere impact
Fortinet heeft zijn laatste editie van zijn halfjaarlijkse Global Threat Landscape Report van FortiGuard Labs gepubliceerd. In de eerste helft van 2023 constateerde FortiGuard Labs een afname van het aantal organisaties die ransomware detecteerden, significante activiteit van advanced persistent threat (APT)-groepen en een verschuiving in de MITRE1