‘Oplichters als Microsoft-scammers zijn moeilijk aan te pakken’

Het is moeilijk partijen die zich als servicedesk van grote IT-bedrijven voordoen zijn lastig aan te pakken. De groeperingen opereren doorgaans vanuit het buitenland, wat de aanpak bemoeilijkt. Slachtoffers van bijvoorbeeld Microsoft-scammers moeten zo snel mogelijk aangifte doen, zodat digitale sporen nog aanwezig zijn en bewijsmateriaal kan worden verzameld.

"Als wij bij het OM een probleem met onze netwerkcomputer hebben, laten we ook wel eens iemand van de helpdesk meekijken en het systeem overnemen. Maar de criminele nep-servicedesk installeert vervolgens malware op je computer waarmee je computer juist besmet raakt. Daarna kan de crimineel daarmee strafbare feiten kan plegen”, zegt landelijk cybercrime-officier van justitie Martijn Egberts.

Aangifte doen

"Slachtoffers moeten aangifte doen. We proberen terug te rechercheren via technische en financiële sporen die we kunnen vinden. Zo kunnen we in sommige gevallen bij een verdachte uitkomen. Hoe eerder digitale opsporing erbij betrokken raakt, hoe meer sporen er meestal nog aanwezig zijn”, zegt Egberts. “Helaas opereren de groeperingen die hier achter zitten, voor een groot deel vanuit het buitenland. We proberen wel bij de criminele organisatie uit te kunnen komen. Daarvoor is onderzoek in georganiseerd en internationaal verband nodig."

"Of we als OM en politie een deuk in een pakkie boter slaan? Ja, bij bepaalde criminaliteit zeker. Als we zeer geavanceerde cybercriminaliteit zien, zijn we daar erg alert op. We willen helemaal 'aan de voorkant' zitten en proberen onze bedrijven en vitale infrastructuur zo goed mogelijk te beveiligen. Dat doen we met veel organisaties, zoals de Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid”, aldus Egberts. “We slagen er ook steeds meer in om 'botnets' neer te halen. Die botnets is de basisvorm van veel cybercriminaliteit. Een botnet of robotnetwerk is een groep van geïnfecteerde computers ('zombies'), die op afstand vanuit een centraal punt worden gemanipuleerd. Eenmaal geïnfecteerd met een kwaadaardige robot voert de computer willoos opdrachten van buiten uit. Botnets worden door criminelen gebruikt om op grote schaal spam te versturen, creditcard- of bankgegevens te onderscheppen of aanvallen op websites uit te voeren.”

Tech scammers zijn lastig op te sporen

“Bij de tech scam-oplichtingspraktijken benadert een crimineel wereldwijd mensen. Hij probeert zoveel mogelijk mensen te besmetten, en probeert van veel kruimels veel geld te maken. Dat is lastig opsporen."

"In het algemeen onderschatten burgers, bedrijven en overheden de risico’s van cybercriminaliteit. Met gezond wantrouwen kunnen burgers, bedrijven en overheid voorkómen dat ze slachtoffer worden van cybercrime. Mijn boodschap is: beveilig je zo goed mogelijk. Klik niet op elke link die je ziet, open niet elke bijlage. Mailers en bellers zijn niet altijd wie ze zeggen te zijn. Hoe alerter je online bent, hoe minder last je ervan hebt."